Czy wywalczone odszkodowanie należy zgłosić do US? (trzeba zwrócić uwagę na tytuł odszkodowania, jego pochodzenie I ewentualnie czy było zasądzone przez sąd/ ugoda sądowa – jeśli nie jest to standardowa wypłata przez ubezpieczyciela)
Zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ,,opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”.
Jednymi ze zwolnionych dochodów są właśnie odszkodowania. W większości przypadków wypłaty od Towarzystwa nie muszą być wykazane przed Urzędem Skarbowym. Powodem, dla którego ustawa mówi o braku konieczności zgłoszenia odszkodowaniu w deklaracji PIT jest fakt, iż odszkodowanie z samej definicji powinno rekompensować osobie poszkodowanej wyrządzoną jej szkodę i nie jest formą wzbogacenia się, a więc nie spełnia warunków przychodu.
Zwolnione od podatku PIT są odszkodowania spełniające warunki przedstawione w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W szczególności są to:
- odszkodowania lub zadośćuczynienia, gdy ich kwota lub warunki ustalania wynikają z treści ustaw lub przepisów wykonawczych (np. odszkodowanie dla represjonowanych za działania na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego),
- odszkodowania zasądzone na podstawie wyroku lub ugody sądowej,
- renty przyznane na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, w przypadku urazu ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w wyniku którego poszkodowany pozostaje całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy, zmniejszyły się jego szanse zarobkowe i rozwojowe w przyszłości lub ponosi większe koszty związane ze swoim utrzymaniem,
- kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych.
Dodatkowo inne zwolnienia znajdziemy też w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy. Ustawa wskazuje jako wolne od podatku kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem odszkodowań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, specjalnych dziedzin produkcji rolnej oraz tych o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy.
Opodatkowaniu podlegają natomiast:
- wskazane w kodeksie pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odprawy pieniężne przyznawane według przepisów o wyjątkowych zasadach rozwiązywania z osobami zatrudnionymi stosunków pracy z powodów niezwiązanych z pracownikami,
- odprawy i odszkodowania dla funkcjonariuszy, którzy pozostają w stosunku służbowym z powodu skrócenia czasu wypowiedzenia
- odszkodowania wypłacone według przepisów o zakazie konkurencji,
- rekompensata za uszkodzenia części majątku związanych z działalnością gospodarczą (również te wypłacone na podstawie wyroku lub ugody sądowej),
- odszkodowania przyznawane za szkody na majątku, który jest wykorzystywany do prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej. Dotyczy to działalności opodatkowanej według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (18% i 32 %), lub na zasadach, o których mowa w art. 30c (19 % podatek liniowy),
- odszkodowania przyznawane na podstawie umów lub ugód zawartych poza Sądem,
- odszkodowania wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej,
- odszkodowania dotyczące korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby nie wyrządzona szkoda.
