- Kto może uzyskać 500+ świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Osoba ubiegająca się o uzyskanie świadczenia 500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji musi:
- mieć ukończone 18 lat;
- być niezdolna do samodzielnej egzystencji (niezdolność ta musi zostać stwierdzona orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji);
- nie być uprawniona do emerytury ani renty, nie mieć ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, np. zasiłku stałego albo zasiłku okresowego (warunek nie dotyczy jednorazowych świadczeń) ani do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych, albo być uprawniona do tych świadczeń (emerytury, renty albo innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, łącznie z kwotą wypłacaną przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych), ale ich łączna wysokość brutto nie może przekraczać 1778,02 zł;
- mieć miejsce zamieszkania w Polsce;
- mieć obywatelstwo polskie lub mieć prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce, jeśli jest obywatelem jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej lub mieć zalegalizowany pobyt w Polsce (w przypadku bycia obywatelem państwa spoza UE albo EFTA).
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że omawiane świadczenie nie przysługuje osobom tymczasowo aresztowanym lub odbywającym karę pozbawienia wolności. Wyjątek stanowią osoby odbywające karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. W tym przypadku istnieje możliwość otrzymania świadczenia.
2. Co trzeba zrobić, aby uzyskać 500+ świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Aby uzyskać 500 + świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji należy złożyć wniosek ESUN w placówce ZUS lub przesłać go pocztą na adres odpowiedniej placówki ZUS. Druk wniosku można pobrać ze strony www.zus.pl lub pobrać osobiście w salach obsługi klientów ZUS.
Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo wydane przed 1 września 1997 r. przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów (jeżeli nie upłynął czas, na jaki orzeczono inwalidztwo.
3.Jak wypełnić wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Druk wniosku o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji tj. wniosek ESUN można pobrać ze strony www.zus.pl lub osobiście w salach obsługi klientów ZUS.
Wniosek należy wypełnić kolorem czarnym lub niebieskim (nie ołówkiem), wielkimi literami, pola wyboru zaznaczać znakiem X.
Na pierwszej stronie wniosku należy podać:
- dane wnioskodawcy;
- adres zameldowania na pobyt stały w Polsce lub adres ostatniego zameldowania na pobyt stały w Polsce lub adres miejsca pobytu w Polsce.
Na drugiej stronie powinny znaleźć się informacje dotyczące:
- aktualnego adresu zamieszkania;
- adresu do korespondencji;
- oświadczenia wnioskodawcy o ustalonym lub nie, prawie do świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych.
Jeżeli wnioskodawca ma przyznane prawo do takiego rodzaju świadczeń w tabeli należy wskazać rodzaje świadczeń, nazwę instytucji, która przyznaje świadczenie oraz jego miesięczną wysokość.
Na stronie trzeciej należy wskazać czy:
- został złożony wniosek o inne świadczenia pieniężne finansowane ze środków publicznych i czy aktualnie oczekuje się na decyzję w tej sprawie;
- posiada się prawo do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej w spraw emerytalno-rentowych;
- został złożony wniosek o świadczenie z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych i czy aktualnie oczekuje się na decyzję w tej sprawie.
Ponadto należy wskazać czy:
- wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji został złożony również w innym niż ZUS organie rentowym;
- przebywa się w areszcie śledczym lub zakładzie karnym.
Na stronie czwartej wniosku znajduje się:
- oświadczenie wnioskodawcy, który nie posiada polskiego obywatelstwa;
- sposób wypłaty świadczenia (w tym miejscu należy skazać numer rachunku bankowego, na które zostanie przekazane świadczenie);
- informacja o dołączonych załącznikach i ich liczbie;
- sposób odbioru odpowiedzi (należy wybrać jedną z opcji).
Na końcu należy podać datę oraz złożyć czytelny podpis. Czwarta i piąta strona wniosku są stronami informacyjnymi dla wnioskodawcy.
4.W jakim czasie ZUS powinien wydać decyzję dotyczącą świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Decyzja dotycząca przyznania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji zostanie wydana w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania. Przykładem takiej okoliczności jest uprawomocnienie się orzeczenia w sprawie niezdolności do samodzielnej egzystencji.
5.Jaka jest wysokość świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Zarówno dla osób, które nie są uprawnione do emerytury ani renty i nie mają przyznanego prawa do innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych jak i dla osób mających takie świadczenia, których łączna kwota brutto nie przekracza 1272,08 zł wysokość świadczenia wynosi 500zł.
Natomiast dla osób pobierających emeryturę, rentę lub inne świadczenia finansowane ze środków publicznych a łączna kwota brutto tych świadczeń przekracza kwotę 1272,08 zł, ale nie przekracza kwoty 1772,08 zł wysokość świadczenia będzie niższa niż 500zł. Wysokość świadczenia będzie różnicą pomiędzy kwotą przysługujących świadczeń a kwotą 1772,08 zł.
6.Za jaki okres można uzyskać świadczenie uzupełniające? Czy można żądać wypłaty 500+ świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji za okres wstecz?
Zgodnie z art. 6 Ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji z dnia 31 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2022 r. Poz. 1006) świadczenie uzupełniające przysługuje od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.
Wypłaty 500+ świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji nie można żądać za okres wstecz.
7.Jakie informacje należy przekazać do ZUS, aby uzyskać 500+ świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Osoba ubiegająca się o 500 + świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji powinna do ZUS przekazać informację dotyczącą jej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Składając wniosek o przyznanie świadczenia, należy do niego dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo wydane przed 1 września 1997 r. przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów (jeżeli nie upłynął okres, na jaki zostało orzeczone inwalidztwo).
Powyższe orzeczenia nie muszą być dołączone do wniosku, jeżeli znajdują się już w dokumentacji emerytalno-rentowej wnioskodawcy.
Jeżeli wnioskodawca ma prawo do emerytury lub renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze musi on do wniosku dołączyć dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że dokumentem potwierdzającym niezdolność do samodzielnej egzystencji na podstawie, którego ZUS może przychylić się do wniosku o świadczenie uzupełniające, jest również: orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Jeżeli wnioskodawca nie posiada orzeczenia potwierdzającego niezdolność do samodzielnej egzystencji albo upłynął okres, na który zostało ono mu wydane, do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku, oraz dokumentację medyczną i inne dokumenty, które mają znaczenie przy orzekaniu o niezdolności do samodzielnej egzystencji, np. dokumentację rehabilitacji leczniczej lub zawodowej.
Wnioskodawca posiadający orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności powinien również dołączyć je do wniosku.
8.Co zrobić, jeśli nie zgadzamy się z decyzją w sprawie 500+ świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Jeżeli nie zgadzamy się z decyzją wydaną w sprawie świadczenia uzupełniającego, mamy prawo odwołać się od decyzji.
Odwołanie można wnieść za pośrednictwem ZUS w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji, do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, który jest właściwy miejscowo ze względu na miejsce zamieszkania Wnioskodawcy. Odwołanie można złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu w placówce ZUS albo wysłać je pocztą.
Po upływnie miesięcznego terminu decyzja staje się prawomocna a co za tym idzie nie będzie można jej zaskarżyć do sądu.
Zarówno złożenie odwołania jak i postępowanie przed sądem jest wolne od opłat.
